Các loại tai biến và nguyên nhân dẫn đến tai biến

26 Tháng 2, 2021

Chia sẻ

message

Tai biến mạch máu não hay còn được gọi đột quỵ. Đây là một trong những vấn đề cấp bách trên toàn thế giới bởi chúng là nguyên nhân tử vong hàng đầu hiện nay. Vậy nguyên nhân dẫn đến tai biến là gì, có những loại tai biến nào? Cùng chúng tôi tìm hiểu trong bài viết ngay sau đây.

Các loại tai biến mạch máu não 

Trước tiên để đi vào tìm hiểu kỹ các loại tai biến mạch máu não cũng như các nguyên nhân dẫn đến tai biến, chúng ta cần biết được tai biến là gì, mức độ nguy hiểm của chúng như thế nào. Theo đó, hiểu một cách đơn giản nhất thì tai biến mạch máu não là tình trạng não bộ bị tổn thương nghiêm trọng do quá trình cung cấp máu cho não bị gián đoạn hoặc não bộ bị thiếu oxy, không có đủ dinh dưỡng để nuôi sống các tế bào. Các tế bào não có thể bị chết chỉ sau khoảng một vài phút đồng hồ.

Thời gian là yếu tố vô cùng quan trọng trong việc cứu chữa người bị tai biến. Người bị tai biến cần được cấp cứu ngay lập tức. Nếu để người bệnh càng lâu, số lượng tế nào não chết càng tăng thì càng ảnh hưởng đến khả năng vận động, tư duy và có thể gây tử vong. 

Các loại nguyên nhân bị tai biến phổ biến hiện nay

Tai biến do thiếu máu não

Đây là dạng thường gặp nhất đối với các trường hợp tai biến, đột quỵ và chiếm đến 85% tổng số các ca đột quỵ trên thế giới hiện nay. Nguyên nhân chính dẫn bệnh lý này là do động mạch não bị hẹp hoặc bị tắc từ đó lưu lượng tuần hoàn tại vùng não do chính động mạch đó phân bố bị giảm một cách đột ngột, số lượng nhiều gây hoại tử, rối loạn chức năng, làm não bị tổn thương. 

Tham gia vào quá trình gây thiếu máu não gồm hai cơ chế: Cơ chế nghẽn mạch và cơ chế huyết động học. 

thiếu máu não là nguyên nhân dẫn đến đột quỵ

Thiếu máu não là một trong những nguyên nhân dẫn đến tai biến

Tai biến do xuất huyết

Tai biến do xuất huyết chiếm khoảng từ 10%-20% trên tổng số các ca tai biến, đột quỵ. Tuy nhiên chúng lại có xu hướng gây tử vong nhiều hơn so với các trường hợp tai biến do thiếu máu não. Tai biến do xuất huyết là tình trạng các mạch máu đến não bị vỡ khiến máu chảy ồ ạt gây xuất huyết não. Xuất huyết não thường xảy ra tại 2 vị trí sau:

Xuất huyết nhu mô: Là hậu quả của việc huyết áp tăng cao gây áp lực mạnh mẽ lên thành mạch đã bị tổn thương do xơ vữa động mạch. 

Xuất huyết khoang dưới nhện: Xảy ra khi các mạch máu trên bề mặt của não bị vỡ làm cho máu chảy vào khoang dưới nhện và vùng nền sọ. Nguyên nhân chính dẫn đến tình trạng xuất huyết khoang dưới nhện là do vỡ phình mạch gây yếu động mạch hoặc do vỡ dị dạng tĩnh mạch.

Tai biến do thiếu máu thoáng qua

Đây là tình trạng đột quỵ nhỏ, có nguyên nhân từ dòng máu cung cấp cho não bị tắc nghẽn tạm thời. Tai biến do thiếu máu thoáng qua xảy ra nhanh và thường phục hồi nhanh nhưng chính chúng lại là dấu hiệu cảnh báo trước về nguy cơ đột quỵ có thể xảy ra bất cứ khi nào đối với người bệnh.

Khoảng 10% - 15% bệnh nhân tai biến do thiếu máu thoáng qua sẽ có nguy cơ đột quỵ trong khoảng 3 tháng và khoảng 50% bệnh nhân có thể xảy ra trong khoảng 48h sau khi bị tai biến do thiếu máu thoáng qua.

Các yếu tố, nguyên nhân gây tai biến đột quỵ não

Có rất nhiều nguyên nhân bị tai biến, trong đó có cả các yếu tố tác động được và có cả những yếu tố không thể tác động được. Cụ thể như sau:

Các yếu tố không tác động được

Tuổi tác, di truyền, giới tính, tiền sử gia đình, dân tộc là những yếu tố không tác động được của nguy cơ đột quỵ:

  • Tuổi tác: Đây là một trong những nguyên nhân bệnh tai biến hàng đầu và cần được chú ý. Bất cứ độ tuổi nào cũng có khả năng bị đột quỵ, tai biến mạch máu não. Tuy nhiên những người cao tuổi thường có nguy cơ đột quỵ cao hơn so với người trẻ tuổi. Mặc dù vậy, tình trạng đột quỵ ở người trẻ tuổi cũng đang có những dấu hiệu gia tăng trong nhiều năm gần đây. Có đến khoảng 25% số ca đột quỵ xảy ra ở người trẻ tuổi.
  • Giới tính: Những người giới tính nam có nguy cơ đột quỵ cao hơn so với nữ giới.
  • Dân tộc: Theo nghiên cứu của các tổ chức Y tế thế giới thì những người Mỹ gốc Phi có nguy cơ mắc đột quỵ cao hơn gần gấp đôi so với những người da trắng.
  • Tiền sử gia đình: Trong các gia đình có người thân bị đột quỵ thì nguy cơ bị đột quỵ cũng sẽ cao hơn so với các gia đình khác.

Tuy là những yếu tố không tác động được nhưng việc phát hiện sớm những đối tượng thuộc nguy cơ tai biến cao sẽ giúp mọi người chủ động phòng chống đột quỵ não từ đó làm giảm giảm tỷ lệ đột quỵ, tai biến mạch máu não.

nguyên nhân gây bệnh tai biến đột quỵ

Người cao tuổi là đối tượng dễ bị đột quỵ

Các yếu tố tác động được

Là các yếu tố bệnh lý xảy ra ở những đối tượng người bệnh sau:

  • Đái tháo đường: Nguyên nhân dẫn đến tai biến hàng đầu hiện nay đó chính là đái tháo đường và các vấn đề liên quan đến đái tháo đường. Do đó những người bệnh đái tháo đường cần theo dõi thăm khám định kỳ và có chế độ ăn uống, tập luyện hợp lý, kiểm soát lượng đường huyết tốt để giảm nguy cơ tai biến do thiếu máu não.
  • Tăng huyết áp động mạch: Huyết áp cao được coi là nguyên nhân bị tai biến quan trọng nhất. Khi huyết áp tăng cao sẽ gây sức ép lên thành động mạch, về lâu dần sẽ khiến cho thành động mạch bị tổn thương dẫn đến xuất huyết não. Bên cạnh đó, huyết áp cao còn tạo điều kiện cho sự hình thành của các cục máu đông làm cản trở quá trình lưu thông máu lên não. 
  • Bệnh tim mạch: Các bệnh về tim mạch như viêm màng trong tim, hẹp van hai lá, bệnh cơ tim, thông liên nhĩ, nhồi máu cơ tim diện rộng… cũng là nguyên nhân bệnh tai biến, làm tăng nguy cơ đột quỵ do thiếu máu não.
  • Mỡ máu: Những người bị mỡ trong máu sẽ có lượng cholesterol cao và tích tụ lâu dần trên thành động mạch sẽ tạo thành các vật cản gây tắc nghẽn mạch máu, trở thành nguyên nhân bị tai biến.
  • Béo phì, thừa cân: Người bị thừa cân, béo phì có thể gặp nhiều vấn đề liên quan đến các bệnh về tim mạch, huyết áp cao, mỡ máu làm tăng nguy cơ đột quỵ.
  • Hút thuốc lá: Trong những nghiên cứu mới nhất trong thời gian gần đây đã chỉ ra rằng việc hút thuốc lá là một trong những nguyên nhân gây tai biến đột quỵ rất cao, cao hơn gấp 2 lần so với những người không hút thuốc. Thuốc lá làm giảm nồng độ HDL trong máu gây nên những tổn thương cho các tế bào nội mạc của các động mạch từ đó làm tăng xơ vữa động mạch gây đột quỵ, tai biến. Ngoài ra khói thuốc lá cũng gây nguy hiểm đến phổi khiến tim phải làm việc nhiều hơn, gây tăng huyết áp.
  • Lối sống, thói quen sinh hoạt không lành mạnh: Những người có thói quen sinh hoạt ăn uống, tập luyện không khoa học, không cân bằng đầy đủ các chất dinh dưỡng, ăn kiêng, giảm cân quá mức, lười vận động… cũng là nguyên nhân dẫn đến tai biến đột quỵ.

Ngoài ra, bệnh đột quỵ còn liên quan đến nhiều yếu tố khác khác như sử dụng các chất kích thích, nghiện rượu, sử dụng thuốc tránh thai chứa nhiều estrogen, trầm cảm…

Hậu quả của tai biến mạch máu não, đột quỵ

Đột quỵ não là nguyên nhân đứng thứ 3 gây tử vong trên thế giới. Hầu hết những người bị đột quỵ đều gặp phải những di chứng hết sức nặng nề như: liệt nửa người, co cứng cơ, rối loạn ngôn ngữ, rối loạn ý thức, suy dinh dưỡng, viêm phổi, đại tiện – tiểu tiện không tự chủ, suy dinh dưỡng, co giật động kinh… Đặc biệt những bệnh nhân đã từng bị đột quỵ sẽ có nguy cơ tái đột quỵ rất cao so với những người chưa từng bị đột quỵ.

Việc điều trị, chăm sóc người bị tai biến, đột quỵ não là một quá trình lâu dài và rất tốn kém cả về chi phí, công sức. Người chăm sóc có vai trò đặc biệt quan trọng trong việc hỗ trợ phục hồi chức năng cho bệnh nhân. Bên cạnh việc nắm bắt các thông tin liên quan đến bệnh và thuốc men, áp dụng các bài tập vật lý trị liệu, chế độ dinh dưỡng hợp lý, chế độ chăm sóc tâm lý đặc biệt thì người bệnh cần được quan tâm sâu sắc về chế độ chăm sóc vệ sinh cá nhân.

Đối với những người bệnh đột quỵ thì việc tiểu tiện, đại tiện là vô cùng khó khăn, bạn cần lựa chọn đúng loại tã lót cùng phương pháp vệ sinh sạch sẽ để phòng ngừa viêm nhiễm, lở loét, giảm nguy cơ nhiễm trùng đồng thời tạo sự thoải mái, dễ chịu cho người bệnh.

Tã dán SunMate là một trong những sản phẩm tã lót thông minh nổi bật với nhiều ưu điểm tiện ích, hỗ trợ tối ưu quá trình chăm sóc người người bệnh tai biến và được rất nhiều gia đình tin tưởng lựa chọn hiện nay. Sản phẩm được thiết kế với chất liệu cao cấp, khả năng thấm hút cực nhanh, vạch báo tã đầy thông minh, hỗ trợ người chăm sóc nhận biết kịp thời thời điểm cần thay tã. Việc tìm mua tã SunMate cũng rất đơn giản. Bạn có thể mua chúng tại rất nhiều địa điểm khác nhau như trên các website thương mại điện tử trực tuyến Tiki, Sendo, website Tã Bỉm Shop  hay tại các cửa hàng, đại lý phân phối của hãng.

Trên đây chúng tôi đã chia sẻ đến bạn những thông tin cơ bản về các loại tai biến và nguyên nhân dẫn đến tai biến. Hãy chủ động chăm sóc sức khỏe, tập luyện thể dục thể thao hợp lý, kiểm tra sức khỏe định kỳ để phòng chống nguy cơ đột quỵ cho bản thân và tất cả các thành viên trong gia đình.